HƯỚNG DẪN CHĂM SÓC NGƯỜI NHIỄM COVID - 19 TẠI NHÀ

Ngày đăng: 09/09/2021 - Lượt xem: 482

   Ngày 28/08/2021, Bộ Y tế ban hành Quyết định 4156/QĐ-BYT về việc ban hành Tài liệu Hướng dẫn Chăm sóc người nhiễm COVID-19 tại nhà với mục tiêu là theo dõi chặt chẽ, kịp thời phát hiện các biểu hiện bệnh trở nên nặng hơn để yêu cầu hỗ trợ về y tế hoặc chuyển người nhiễm đến bệnh viện kịp thời, đồng thời nâng cao thể trạng, dinh dưỡng, ổn định tâm lý của người nhiễm để tăng khả năng chống đỡ với bệnh và bảo đảm chăm sóc an toàn, không để xảy ra lây nhiễm cho người cùng sống trong gia đình và cho cộng đồng.

   COVID-19 là bệnh dịch viêm đường hô hấp cấp do một loại vi rút Corona (có tên là SARS-CoV-2) gây ra. Sau hơn 2 năm xuất hiện, bệnh dịch đã khiến gần 215 triệu người nhiễm và gần 4,5 triệu người tử vong trên toàn thế giới và còn tiếp tục gia tăng mạnh.

COVID-19 có thể lây từ người sang người hoặc từ động vật sang người qua tiếp xúc, giọt bắn và không khí.

Ảnh minh họa

   Những trường hợp nhiễm COVID-19 không có triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ, không có bệnh lý nền, có đủ các điều kiện về sức khỏe, điều kiện cách ly có thể được theo dõi và chăm sóc tại nhà. Do vậy, ngay khi được thông báo về việc cách ly người nhiễm tại nhà, các thành viên trong nhà cần chuẩn bị các nội dung sau: Lưu lại các số điện thoại, đường dây nóng phòng chống dịch, người được phân công hỗ trợ theo dõi sức khỏe người nhiễm và các số điện thoại cần thiết khác; Xác định và thống nhất với cả gia đình về vùng không gian dành riêng cho người nhiễm; Phân công một người phù hợp nhất chăm sóc người nhiễm (nếu cần); Chuẩn bị các vật dụng tối thiểu như khẩu trang y tế dùng 1 lần (đủ dùng cho cả nhà trong 2-3 tuần), găng tay y tế sạch (tối thiểu đủ dùng cho người chăm sóc trong 2-3 tuần), nhiệt kế (thủy ngân hoặc điện tử), máy đo huyết áp, dụng cụ cá nhân dùng riêng cho người nhiễm; Các thuốc đang sử dụng cho người trong nhà có bệnh sẵn có như: cao huyết áp, đái tháo đường, gút… với số lượng có thể dùng trong ít nhất 30 ngày;… 

   Nếu có các dấu hiệu như khó thở, nhịp thở tăng, mạch nhanh, huyết áp thấp, đau tức ngực thường xuyên, cảm giác bó thắt ngực, đau tăng khi hít sâu, tím môi, tím đầu móng tay, móng chân, da xanh, môi nhợt, lạnh đầu ngón tay, ngón chân hay bất kỳ tình trạng nào mà người nhiễm cảm thấy không ổn, lo lắng… thì phải báo ngay với nhân viên y tế để được xử trí và chuyển viện kịp thời.

   Nếu bị sốt, đối với người lớn thì uống mỗi lần 1 viên thuốc hạ sốt như paracetamol 0,5g, có thể lặp lại mỗi 4-6h, ngày không quá 4 viên, uống oresol nếu uống kém/giảm hoặc có thể dùng uống thay nước. Đối với trẻ em > 38.5° C, uống thuốc hạ sốt như Paracetamol liều 10-15mg/kg/lần, có thể lặp lại mỗi 4-6 giờ, ngày không quá 4 lần. Nếu sau khi dùng thuốc hạ sốt 2 lần mà không đỡ, hãy thông báo ngay cho nhân viên y tế quản lý người nhiễm COVID-19 tại nhà để xử lý.

   Cách ứng phó khi tinh thần bị căng thẳng

   Mọi người cần tránh xem, đọc hoặc nghe những câu chuyện tin tức về dịch COVID-19, nhất là trên các mạng xã hội như zalo, facebook, youtube, tiktok…; Chăm sóc cơ thể và sức khỏe tinh thần của bản thân; Dành thời gian nghỉ ngơi thư giãn và cố gắng thực hiện một vài hoạt động mà bản thân yêu thích như: đọc sách, vẽ, xem phim, nghe nhạc, làm mô hình, nấu ăn (nếu có thể)…

   Người nhiễm COVID-19 ngoài phải được chăm sóc kết hợp với dinh dưỡng hợp lý thì cần tập luyện tăng cường chức năng hô hấp và vận động hàng ngày với tinh thần lạc quan để cải thiện sức khỏe. Một số bài tập thở, vận động gồm: Các bài tập thở; Vận động tại giường; Bài tập giãn cơ; Bài tập thể lực tăng sức bền. Trong quá trình tập luyện, nếu xuất hiện các biểu hiện bất thường như mệt, khó thở hay đau ngực tăng thì cần dừng tập và theo dõi cơ thể.

   Lời khuyên đối với người nhiễm là người cao tuổi

   Đối với người nhiễm là người cao tuổi, Bộ Y tế lưu ý, đây là đối tượng có nguy cơ mắc tình trạng nghiêm trọng khi mắc COVID-19, người cao tuổi và người chăm sóc cần biết, theo dõi để phòng tránh nguy cơ diễn biến nặng và cần chuyển cấp cứu kịp thời tại bệnh viện trên địa bàn khi có các dấu hiệu cảnh báo khẩn cấp. Lời khuyên dành cho đối tượng này là thực hiện nếp sống, sinh hoạt lành mạnh, khoa học; thực hiện chế độ ăn đủ dinh dưỡng; thực hiện nghiêm ngặt chế độ dinh dưỡng bệnh lý và sử dụng thuốc đang điều trị bệnh sẵn có theo chỉ định của bác sĩ điều trị. Ngoài ra, cần tăng cường luyện tập tại phòng cách ly, trên giường tuỳ theo điều kiện bằng các bài tập phục hồi chức năng, xoa bóp, hỗ trợ tập luyện để nâng cao sức khỏe.

   Chăm sóc trẻ em bị nhiễm COVID - 19

   Cha mẹ hãy bình tĩnh nếu con mình nhiễm COVID-19 và tự tin vào khả năng chăm sóc trẻ khi trẻ nhiễm. Đồng thời, cha mẹ cần để ý xem trẻ có thay đổi hành vi hay không, đặc biệt là khóc hoặc cáu quá mức ở trẻ nhỏ; lo lắng hoặc buồn thái quá; thói quen ăn uống hoặc ngủ không lành mạnh; kết quả học tập kém hoặc trốn tránh tham gia học trực tuyến; khó chú ý và tập trung; nhức đầu hoặc đau nhức cơ thể không rõ nguyên nhân….

   Từ đó, để hỗ trợ, chăm sóc con bị nhiễm COVID-19, cha mẹ hãy tâm sự, trấn an con về dịch COVID-19; giải đáp thắc mắc và chia sẻ thông tin thực tế về dịch COVID-19; cố gắng duy trì những thói quen bình thường, sinh hoạt khoa học; lập thời gian biểu cho các hoạt động học tập và nghỉ ngơi hoặc các hoạt động giải trí; hướng dẫn trẻ các hành động hàng ngày để giảm sự lây lan của mầm bệnh như: rửa tay thường xuyên; sử dụng khăn giấy hoặc khuỷu tay khi ho hoặc hắt hơi, sau đó vứt khăn giấy vào thùng đựng chất thải; tạo điều kiện cho trẻ tham gia các hoạt động giải trí trong phòng cách ly phù hợp như các trò chơi online hay cùng chơi với bố, mẹ…

   Lời khuyên với những người nhiễm có bệnh nền, có thai

   Tất cả người nhiễm COVID-19 có bệnh nền, có thai, béo phì, người trên 50 tuổi và trẻ em dưới 12 tháng tuổi đều phải được điều trị tại bệnh viện. Trong thời gian chờ đợi được đưa đến bệnh viện, người nhiễm cần được chăm sóc và phòng ngừa lây nhiễm như những người nhiễm khác; theo dõi sát hơn để phát hiện tất cả những bất thường; gọi cho nhân viên y tế phụ trách theo dõi sức khỏe gia đình hoặc của chính quyền địa phương hoặc đường dây nóng khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào; mang theo thuốc sẵn có vào bệnh viện để tiếp tục sử dụng và thông báo với bác sỹ điều trị về bệnh nền và thuốc đang sử dụng của mình. Bên cạnh đó, gia đình cần tích cực động viên và an ủi người nhiễm.

   Phòng ngừa lây nhiễm COVID – 19 trong gia đình

   Khi chăm sóc người nhiễm COVID-19 tại nhà, để lây nhiễm bệnh cho người cùng sống trong gia đình và cộng đồng, các thành viên cùng chung sống trong gia đình phải tuân thủ cách ly người nhiễm khỏi những người khác; vệ sinh tay thường xuyên; đeo khẩu trang, sử dụng găng tay đúng cách; vệ sinh dụng cụ ăn uống tránh lây nhiễm; vệ sinh bề mặt môi trường sạch sẽ; xử lý đồ vải và vật dụng đúng quy định; quản lý chất thải và dịch tiết đúng cách.

   Chế độ dinh dưỡng trong điều trị COVID - 19

   Suy dinh dưỡng ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng của hệ miễn dịch, làm giảm khả năng bảo vệ của cơ thể khỏi nhiễm trùng. Suy dinh dưỡng ảnh hưởng đến mức độ nghiêm trọng của bệnh, thời gian phục hồi, tỷ lệ biến chứng và tỷ lệ tử vong.

   Chế độ dinh dưỡng tốt kết hợp với liệu pháp điều trị giúp ngăn ngừa, hỗ trợ và khắc phục tình trạng nhiễm trùng, góp phần chống lại đại dịch COVID-19, đồng thời góp phần tiết kiệm chi phí, nguồn lực cho hệ thống chăm sóc sức khoẻ cũng như cho cá nhân và gia đình người bệnh.

   Những người nhiễm COVID-19 mức độ nhẹ và không có triệu chứng cần:

   Ăn bình thường với đầy đủ và cân đối các nhóm chất dinh dưỡng bằng đa dạng loại thực phẩm (nếu được) để duy trì thể trạng, thể chất bình thường. Đảm bảo đủ các và đa dạng các nhóm thực phẩm bao gồm: nhóm tinh bột, nhóm sữa và chế phẩm sữa, nhóm dầu mỡ, nhóm rau củ, nhóm thịt cá, nhóm trứng, nhóm các loại hạt, nhóm rau củ màu vàng - xanh thẫm.

   Bổ sung thêm 1 đến 2 bữa phụ như sữa và các chế phẩm từ sữa, đặc biệt khi có ăn giảm sút do sốt, ho, mệt mỏi...

   Ăn tăng cường nhóm thực phẩm giàu protein (thịt, cá nạc.., đậu đỗ, hạt các loại) để ngăn ngừa teo cơ và tăng sức đề kháng.

   Ăn tăng cường trái cây tươi hoặc nước ép trái cây, rau xanh các loại, gia vị (như tỏi, gừng) để tăng cường sức đề kháng.

   Uống đủ nước (trung bình 2 lít/ ngày) hoặc nhiều hơn nếu có sốt, tiêu chảy.

Không bỏ bữa, ăn đủ 3 bữa chính và tăng cường thêm các bữa phụ.

Hạn chế ăn quá nhiều đồ ngọt

   Các thực phẩm hạn chế dùng như mỡ động vật, phủ tạng động vật; các thực phẩm chứa nhiều muối (đồ hộp, dưa muối, cà muối...); các loại nước ngọt có ga, bánh kẹo ngọt; các chất kích thích như: rượu, bia, cà phê, thuốc lá.

Tháp cân đối thành phần dinh dưỡng

   Một số thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất giúp nâng cao thể trạng